Shopping cart
Your cart empty!
Terms of use dolor sit amet consectetur, adipisicing elit. Recusandae provident ullam aperiam quo ad non corrupti sit vel quam repellat ipsa quod sed, repellendus adipisci, ducimus ea modi odio assumenda.
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Sequi, cum esse possimus officiis amet ea voluptatibus libero! Dolorum assumenda esse, deserunt ipsum ad iusto! Praesentium error nobis tenetur at, quis nostrum facere excepturi architecto totam.
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Inventore, soluta alias eaque modi ipsum sint iusto fugiat vero velit rerum.
Sequi, cum esse possimus officiis amet ea voluptatibus libero! Dolorum assumenda esse, deserunt ipsum ad iusto! Praesentium error nobis tenetur at, quis nostrum facere excepturi architecto totam.
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Inventore, soluta alias eaque modi ipsum sint iusto fugiat vero velit rerum.
Dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Sequi, cum esse possimus officiis amet ea voluptatibus libero! Dolorum assumenda esse, deserunt ipsum ad iusto! Praesentium error nobis tenetur at, quis nostrum facere excepturi architecto totam.
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Inventore, soluta alias eaque modi ipsum sint iusto fugiat vero velit rerum.
Sit amet consectetur adipisicing elit. Sequi, cum esse possimus officiis amet ea voluptatibus libero! Dolorum assumenda esse, deserunt ipsum ad iusto! Praesentium error nobis tenetur at, quis nostrum facere excepturi architecto totam.
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Inventore, soluta alias eaque modi ipsum sint iusto fugiat vero velit rerum.
Do you agree to our terms? Sign up
राजस्थान के कृषि मंत्री डॉ. किरोड़ी लाल मीणा ने 29 मई 2025 को अजमेर जिले के किशनगढ़ क्षेत्र में नकली खाद बनाने वाली फैक्ट्रियों पर बड़ी छापेमारी की। यह कार्रवाई किसानों के साथ हो रहे धोखाधड़ी को रोकने के लिए की गई, जिसमें नकली डीएपी, एसएसपी, पोटाश, जिप्सम और अन्य उर्वरकों का उत्पादन उजागर हुआ।
मंत्री मीणा ने खुद लोडिंग टेंपो में बैठकर उदयपुर कला गांव में एक फैक्ट्री पर छापा मारा। इसके बाद पुलिस और कृषि विभाग के अधिकारियों को बुलाया गया। कुल 12 फैक्ट्रियों को सीज किया गया।
फैक्ट्रियों में मार्बल पाउडर, मिट्टी, बजरी और रंगों का उपयोग करके नकली डीएपी, एसएसपी, पोटाश, जिंक सल्फेट और एनपीके मिक्सर बनाए जा रहे थे। इनका उच्च तापमान पर मशीनों में प्रसंस्करण किया जाता था।
नकली खाद को ब्रांडेड कंपनियों के कट्टों में पैक कर बाजार में बेचा जा रहा था। इन कट्टों पर प्रसिद्ध ब्रांडों की सील लगाई जाती थी, जिससे किसानों को धोखा दिया जाता था। बड़ी मात्रा में सामान जब्त हजारों नकली खाद के कट्टे, ट्रक, टेंपो, जेसीबी और करोड़ों रुपये की मशीनें सीज की गईं।
किशनगढ़ और आसपास के क्षेत्र में लगभग 34 ऐसी फैक्ट्रियां सक्रिय होने की जानकारी मिली है, जिनमें से 12 पर तत्काल कार्रवाई की गई। नकली खाद राजस्थान के साथ-साथ हरियाणा, पंजाब और बिहार जैसे राज्यों में भी सप्लाई की जा रही थी।
मंत्री मीणा की प्रतिक्रिया :
मीणा ने कहा कि नकली खाद बनाना न केवल मिलावट है, बल्कि किसानों के साथ अन्याय है। उन्होंने इसे "किसानों की मेहनत पर डाका" करार दिया और दोषियों के खिलाफ सख्त कार्रवाई का वादा किया। उन्होंने कृषि अधिकारियों को फटकार लगाते हुए पूरे खाद आपूर्ति नेटवर्क की जांच के आदेश दिए।
मीणा ने कहा, "मार्बल का पाउडर काला किया तो डीएपी, सफेद किया तो एसएसपी, और ब्राउन किया तो पोटाश बना दिया। यह सब मशीनों में उच्च तापमान पर प्रोसेस हो रहा था।"
मंत्री किरोड़ी मीणा ने कहा कि यह नेटवर्क पीएम मोदी के किसानों की आय दोगुनी करने के सपने को चकनाचूर कर रहा है, जिससे किसानों की आर्थिक स्थिति और मिट्टी की उर्वरता दोनों को नुकसान हो रहा है।